عایق بندی و نکات اجرای روف گاردن (بام سبز) - مجله سامی

روف گاردن (بام سبز) یعنی ایجاد پوشش گیاهی بر روی سقف که تاریخچه بسیار طولانی دارد. امروزه با پیشرفت تکنولوژی استفاده از روف گاردن رونق دوچندانی گرفته است. تکنیک های جدید در امر ایزولاسیون باعث ایجاد آرامش خاطر از بابت نشتی آب شده است.

در گذشته به دلیل کمبود متریال های ایزولاسیون و ضعف آنها بیشتر بام های سبز دچار نشتی آب می شدند. از قیر گونی برای ایزولاسیون استفاده میشد که بدلیل ترشحات اسیدی برخی از گیاهان این لایه به مرور زمان دچار آسیب میشد و سیستم دچار نشتی میشد.

پلی اورتان پلی اوریا و مواد آب بند با پایه اکرلیک عایق سرد فایبر گلاس و.... نمونه مریالهایی است که برای ایزولاسیون استفاده میشوند.

پلی اورتان و پلی اوریا مناسبترین هستند. در خصوص فایبر گلاس با توجه به خشک بودن آن در صورت نشست ساختمان که امریست طبیعی دچار آسیب میگردد و مناسب نیست.

عایق سرد نیز بسیار پرهزینه بوده و فلکسیبل نیست.

ژئو ممبران نیز بسیار مقرون به صرفه و مقاوم می باشد.

امروزه متریال های ایزولاسیون مدرن شده و هر روز نیز به آن اضافه میگردد. اما به همه آنها نمیگردد اعتماد کرد. در واقع متریالهای جدید باید به اشکال مختلف تست گردد. علاوه بر آن باید آسیب نزدن به لایه های دیگر را هم در نظر گرفت که طی مرور زمان و یا تست آن در آزمایشگاه میتوان به آن اعتماد کرد. اهمیت لایه ایزولاسیون در اجرای روف گاردن (اجرای بام سبز) غیر قابل انکار میباشد. خیلی از افراد حاضر به اجرای روف گاردن نیستند. به چند دلیل:

• دلیل اول، عدم اجرای بام سبز و عدم اطلاع از نوع اجرای بام سبز. در واقع این اشخاص فقط به شنیده های خود اعتماد کرده اند.
• دلیل دوم این است که روف گاردن خود را به دست افراد نا کارامد داده اند. و همین دلیل بر بی اعتمادی آنهاست.

دلیل سوم، متاسفانه یکسری از اشخاص به خاطر صرفه جویی در هزینه های خود،خود اقدام به محوطه سازی اجرای روف گاردن و ایزولاسیون آن کرده، این افراد ایزولاسیون روف گاردن را کاری سهل دانسته و خود اقدام به اجرای آن کرده اند و بخاطر عدم تجربه لازم و عدم آگاهی از متریال های آن و نوع اجرای آن،پیروز به اجرای درست آن نشدند.

بعد از انجام هر یک از لایه های ایزولاسیون باید تست آب انجام گردد در ساختمانهایی که سقف کاذب دارند در صورت آبدهی بام،تشخیص محل آبدهی سخت تر است.

معمولا حدود 20 سانت آب در داخل بام پر کرده و اجازه میدهیم چند روز باقی بماند تا از ایزولاسیون خود مطمعن شویم.

لایه آنتی روت نیز یکی از نکاتیست که باید به آن توجه کرد. ژئوممبران ها دسته ای هستند که هم مصرف آب بند دارند و هم آنتی روت. توجه داشته باشید که به دلیل ترشحات اسیدی ریشه استفاده از لایه آنتی روت واجب می باشد.

نکته مهم دیگر در روف گاردن زهکش است. در گذشته از پوکه معدنی یا صنعتی ویا ماسه و پشم شیشه استفاده میشد که با توجه به اینکه حد اقل 20 سانت باید ریخته میشد تا یک لایه زهکش مناسب بوجود آید و اینکه در روف گاردن نمیگردد ارتفاع را زیاد بالا برد این مسئله همواره مشکل ساز بود اما امروزه بوسیله ژئو درین ها این مشکل حل شده است.

ورسی سل که بهترین متریال برای زهکشی است ضخامتی در حدود یک سانتی متر دارد و تحمل بار یک تن در هر متر مربع که هم مشکل ارتفاع را حل کرده است و هم مشکل وزن را که در اجرای روف گاردن مسئله مهمی میباشد.

همچنین امروزه به جای پشم شیشه از ژئو تکس تایل و فیلتر خاک استفاده میکنیم.

مطلب کلیدی دیگر در روف گاردن خاک سبک است زیرا همانگونه که صحبت شد وزن در روی بام اهمیت زیادی دارد. خاک معمولی وزنی در حدود2. 5 تا 2. 8 تن در هر متر مکعب دارد ولی خاک سبک روف گاردن در هر متر مکعب 700 کیلو میباشد.

ترکیب این خاک بیشتر خاک برگ درصد کمی رس پرلیت یا زئولیت کوکوپیت یا پیت ماس ورمی کومپوست کود حیوانی پوسیده و درصد بسیار کمی ماسه می باشد.

آبیاری اتوماتیک در روف گاردن از واجبات است به این دلیل که ما یک زهکش را بوجود آورده ایم و با سیستم زهکشی طبیعت به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست پس به مرور زمان و دریافت فیلترها خروجی آب کمتر میگردد و با تجمع آب امکان رشد قارچ زیاد میگردد ولی اگر آبیاری به صورت منظم و به اندازه باشد کمتر به این مسائل برخورد میکنیم.

یکی دیگر از نکات مهم در اجرای روف گاردن یا همان بام سبز آبنما و نحوه اجرای آن می باشد. ایزولاسیون آبنما و همچنین وزن سازه از مسائلی است که باید به آن توجه کرد.

میتوان از آبنماهای پیش ساخته نیز استفاده کرد که ریسک کمتری دارند.

آلاچیق و پرگولا و رواق نیز المانهایی هستند که در هنگام اجرای آنها باید به نکاتی مانند مسئله وزن و تابش خورشید دقت کرد. در خصوص وزن نباید وزن سازه در فشار نقطه ای باشد باید سطح مقطع را زیاد کرد تا نیرو پخش بگردد. معمولا برای پایه آلاچیق از پلیت استفاده میکنیم تا فشار نقطه ای نباشد.

باید برای مقاومت سازه از هرجا که قابل استفاده بود دستک گرفت و شاسی کشی کرد و سپس با چوب کاور کرد تا در برابر باد مقاوم باشد.

درمورد تابش آفتاب نیز با توجه به اینکه در پشت بام بیشترین تابش را داریم باید از چوبهای مقاومی مانند ترمو وود استفاده کرد که در مقابل تابش آفتاب آسیبی نبینند. چوب پلاست متریالی است که به دلیل ارزان بودن مصرف آن رایج شده است ولی هم به تابش زیاد خورشید مقاومت ندارد و رنگ آن کمرنگ میگردد و هم به برف حساس بوده و در صورت ماندن برف روی آن دچار مشکل میگردد.

گیاهان زینتی و کاشت آنها از نکات کلیدی در اجرای ماندگار میباشد.

باید توجه داشت که در روف گاردن هر گیاهی را نمی توان کاشت. برخی به دلیل ترشحات اسیدی ریشه که دارند قابل کاشت نیستند و برخی دیگر به دلیل داشتن ریشه اصلی.

بیشتر باید از درختچه ها استفاده کرد مانند مورد یاس هلندی آیلکس ناندینا و.......

در انتخاب گیاه باید به موقعیت سایه و آفتاب روف گاردن توجه کرد همچنین گزارش ده سال اخیر هواشناسی منطقه را برای انتخاب گونه های گیاهی مناسب با اقلیم آنالیز کرد.

اجرای روف گاردن انواع متفاوتی دارد مثل سیستم متمرکز که تمام سطح بام ایزوله شده و کاشت در تمام سطح بام انجام میگردد این مدل زیباترین شکل اجرای روف گاردن است ولی پرهزینه بوده و مناسب سازه هایی است که از مقاومت لازم برخوردار باشند و یا سیستم مدولار که مناسب اجرا های کم هزینه و یا سازه هایی که مقاومت ندارند و یا مقاومت آنها تعیین نیست.

در سیستم مدولار باکس به صورت پرتابل ساخته میگردد و با توجه به تراکم کم گیاهی زیبایی کمتری نسبت به سیستم متمرکز دارد.

در روف گاردن به دلیل تابش مستقیم آفتاب دمای هوا در تابستان بسیار بالا میباشد که میتوان با استفاده از سیستم مه پاش دما را در حدود 6 درجه خنک نمود. استفاده از آلاچیق پرگولا و سایه بان چتری نیز ضروری است.

باد نیز از مسائلی است که ممکن است در فصول سرد سال مشکل ساز باشد که با کاشت گیاهان نسبتا بلند به عنوان باد شکن این مشکل را رفع میکنیم. گیاه خیزران به دلیل نداشتن ریشه اصلی و قد بلندی که دارد بسیار مناسب این امر میباشد البته به دلیل ترشحات اسیدی که دارد مناسب بام هایی است که لایه آنتی روت نصب شده باشد.