امیر خلبان فرج الله برات پور کیست؟ - مجله سامی

به گزارش ، از فرماندهان و خلبانان دلیر ارتش جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس که نام و یادش با عملیات مشهور اچ - 3 برای همواره در تاریخ کشورمان ماندگارشد امیر سرتیپ خلبان فرج الله برات پور است.

اودرسال 1324 در شهرستان کنگاور - از توابع استان کرمانشاه - به دنیا آمد و دوران تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در کرمانشاه سپری کرد. او در مهرماه 1344 وارد دانشکده خلبانی شد و پس از گذراندن حدود دو سال دوره مقدماتی خلبانی در اردیبهشت ماه 1346 به آمریکا اعزام شد و طی 18 ماه دوره تکمیلی خلبانی را سپری کرد. در سال 1347، پس از بازگشت به ایران با دریافت درجه ستوان دومی خدمت برای حراست از حریم هوایی کشور را آغاز کرد.

او از همان اولین روز های خدمت خودش را به عنوان خلبانی پیروز وکارآمد نشان داد و تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 با طی دوره آموزش خلبانی هواپیمای اف - 5 در پا یگاه هوایی مهر آباد و انجام بیش از هزار ساعت پرواز در پایگاه هوایی همدان فراگیری دوره آموزش خلبانی هواپیما اف - 4 در پایگاه هوای مهر آباد و آموزش دوره مدیریت در کشور آمریکا، به یکی از خلبانان پیروز کشورمان تبدیل شد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران برات پور درپایگاه هوایی همدان مشغول به خدمت شد و سعی در کسب آموزش ها وتجربیات جدید داشت که در شهریور ماه سال 1359 با تجاوزناجوانمردانه رژیم بعثی عراق به ایران پایگاه محل خدمتش نیز همانند بسیاری از پایگاه های دیگر مورد حمله هواپیما های دشمن متجاوز قرارگرفت. برات پوردر خاطراتش می گوید: در پست فرماندهی پایگاه همدان بودم که پایگاه هوایی دزفول و پس از آن پایگاه هوایی تبریز مورد حمله هوایی عراق قرار دریافتد. با شنیدن این خبر بلافاصله دستور دادم دو فروند هواپیمای اسکرامبل با موشک مورد احتیاج در حریم هوایی پایگاه به پرواز درآیند؛ اما در همین لحظه صدای انفجاری بمب های دشمن در برخی از نقاط پایگاه شنیده شد...

به دنبال اولین حمله دشمن به کشورمان و آغاز جنگ تحمیلی برات پور هم مانند بسیاری از فرزندان دلیر و حماسه آفرین این مرز و بوم وارد عرصه کارزار با دشمن متجاوز می گردد و با توجه به تخصص، تجربه و خلاقیتش به عنوان خلبان ودر بسیاری از مواقع لیدر - رهبر- عملیات های هوایی، اقدامات ابتکاری و خلاقانه ای را از خود به نمایش می گذارد. در حمله عراق که اولین تجربه جنگی امیر برات پور محسوب می گردد یکی از شاخصه های نبوغ نظامی او را می توان مشاهده کرد که همان سرعت کنش و واکنش او در مقابل دشمن است؛ زیرا واکنش سریع، تصمیم صحیح و به موقع و اتخاذ تدابیر سریع و اضطراری در مقابل وقایع فقط از عهده فرماندهان دارای قوه ابتکار عمل و نبوغ نظامی بر می آید و نقش و تأثیر این عامل در به ظهور رسیدن واکنش مناسب بسیار مهم است بسیاری از عملیات ها تحت تاثیر تصمیم گیری ها و واکنش های به موقع فرماندهان، تبدیل به پیروزی و پیروزیت شده اند بسیاری از عملیات ها هم - با وجود فراهم بودن همه امکانات و شرایط - در اثر واکنش دیر هنگام ذهنی و عملی فرماندهان به شکست منجر شده اند. پیتر دراکر معتقد است: بیشتر نوآوری ها - به ویژه نوآوری های پیروز - ناشی از جستجوی هوشمندانه در فرصت هایی است که تنها در موقعیت های خاص به دست می آید.

امیر برات پور در عملیات هوایی اچ - 3

مهمترین شاخصه های نبوغ نظامی امیر برات پور را می توان در عملیات معروف اچ - 3 که یکی از بزرگترین و پیچیده ترین عملیات های هوایی دنیا به حساب می آید و انجام پیروزیت آمیز آن بسیاری از کارشناسان نظامی دنیا را به حیرت وا داشت مشاهده کرد.

این عملیات در پانزدهم فروردین ماه 1360، یعنی حدود هفت ماه پس از آغاز جنگ تحمیلی با پیشنهاد اولیه یکی دیگر از فرماندهان دلیر ارتش جمهوری ا سلامی ایران و فرمانده وقت نیروی هوایی امیر سرتیب خلبان جواد فکوری و فرماندهی مبتکرانه و دلیرانه امیر برات پور انجام شد.

اولین شاخصه نبوغ نظامی امیر برات پور در این عملیات را می توان در توجه او به رعایت اصل غافلگیری از نظر زمانی دانست.

در همان لحظات اولیه تصمیم برای اجرای عملیات اچ - 3 یعنی به هنگام دیدار امیر برات پور و سرهنگ گلچین فرمانده وقت پایگاه هوایی همدان با امیر فکوری پس از معین تاریخ اجرای عملیات بهترین زمان اجرای عملیات هنگام تعویض شیفت کاری کارکنان اچ - 3 معین می گردد.

برات پور در بیان خاطراتش می گوید: من به همراه سرهنگ گلچین نزد شهید فکوری در تهران رفتیم و پس از ابلاغ فرماندهی عملیات به من و معین تاریخ انجام عملیات با همفکری یکدیگر زمان اجرای عملیات را به هنگام تعویض شیفت کاری کارکنان پایگاه اچ - 3 قرار دادیم.

در اینجا با معین زمان اجرای عملیات در آن ساعت از روز امیر برات پور و شهید فکوری سعی می نمایند دشمن را از نظر زمانی غافلگیر نمایند که البته چنین هم می گردد و به هنگام اجرای عملیات واکنش قابل توجهی از طرف نیرو های عراقی حاضر در پایگاه انجام نمی گردد در صورتی که در آن مقطع از جنگ رژیم عراق به دلیل داشتن هواپیما ها و تجهیزات هوایی پیشرفته و حمایت همه جانبه کشور های دیگر توانسته بود به طور نسبی فزونی هوایی را از آن خود کند.

دومین شاخصه نبوغ نظامی برات پور را در عملیات اچ- 3 می توان در توجهش به رعایت اصل غافلگیری دشمن از نظر مکانی دانست. در این عملیات از همان ابتدای تصمیم گیری برای عملیات از نظر مکانی حمله به پایگاه ا چ-3 عراق که در مرز غربی آن کشور و در مسافت بسیار زیادی با مرز شرقی آن - که صحنه جنگ با ایران بود- قرار داشت به عنوان هدف عملیات معین می گردد که این تصمیم نمونه بارزی از رعایت اصل غافلگیری دشمن از نظر مکانی است؛ سپس در ادامه عملیات در راستا پرواز هواپیما های ایرانی به سمت پایگاه اچ-3 امیر برات پور به عنوان رهبر عملیات سعی می نماید در عبور هواپیما ها از نقاط مورد نظر موارد زیر را لحاظ کند:

1-هواپیما ها بتوانند در ارتفاع بسیار پایین پرواز نموده از دید رادار های دشمن محفوظ باشند.

2-عبور هواپیما ها از روی مناطق مسکونی نبوده مکان حمله هواپیما های خودی برای دشمن تعیین نگردد.

3-هنگام نزدیک شدن هواپیما های خودی به پایگاه اچ-3 خلبانان بتوانند با انجام یک رزمایش مناسب به گونه ای بر سر پایگاه مذکور عملیات نمایند که تجهیزات پدافندی دشمن از هر گونه اقدام مناسب عاجز باشند. در واقع این اقدام به معنی اجتناب از نقاط قوت دشمن است که اجرای چنین تدبیری فقط از فرماندهان دارای نبوغ بر می آید.

سومین شاخصه نبوغ نظامی برات پور در عملیات اچ-3 نحوه مجهز کردن هواپیما های شرکت نماینده در عملیات (ده فروند) - با رعایت کامل اصول حفاظتی وامنیتی - است. وی در خاطراتش می گوید: طی مدت زمانی که به امور طرح ریزی و فراهم کردن مقدمات عملیات می پرداختم حدود چهار، پنج روز مانده به زمان اجرای عملیات با توجه به اینکه هر روز تعدادی از هواپیما های پایگاه همدان در عملیات های مختلف جنگ شرکت می کردند، به هنگام مهمات گذاری هواپیماها، با این بهانه که باید دو فروند هواپیما به عنوان رزرو و پشتیبان هر روز مهمات گذاری شوند و در پایگاه مستقر باشند دستور مهمات گذاری آن دو فروند هواپیما را می دادم وبه این ترتیب طی آن چند روز توانستم هر ده فروند هواپیما را آماده عملیات کنم؛ بدون اینکه هیچ کدام از خلبانان متوجه شوند که تصمیم و هدف من چیست.

از نظر رعایت کامل اصول حفاظتی وامنیتی و در واقع رعایت اصل تأمین به عنوان یکی از اصول نه گانه جنگ و به عنوان یک شاخصه نبوغ نظامی می توان به اقدام بسیار مناسب و کاملا حساب شده امیر برات پور به هنگام آغاز عملیات و سیر مراحل پرواز هواپیما ها و انجام عملیات اشاره نمود. او در خاطراتش می گوید: دستور داده شد که کلیه ارتباطات پایگاه - حتی پست فرماندهی- تا زمانی که این عملیات تمام گردد و هواپیما ها به پایگاه برگردند با بیرون از پایگاه قطع گردد و بدون هیچ گونه تماس رادیویی توسط خلبانان و فقط با استفاده از علامت دست و چراغ سبز برج مراقبت، هواپیما ها پرواز نمایند.

چهارمین شاخصه نبوغ نظامی برات پور که شاید بتوان گفت اولین و مهمترین شاخصه ای است که باعث بروز و ظهور سایر شاخصه ها در یک فرمانده می گردد، طلب توفیق و پیشرفت در سایه اتکا به خداوند متعال است؛ زیرا مسئولیت و فرماندهی اجرای عملیات های بسیار حساس، خطرناک و همراه با خطر پذیری بالایی مانند عملیات اچ-3 را فقط فرماندهان دارای نبوغ نظامی که دارای شاخصه توفیق طلبی و پیشرفت هستند، می پذیرند. این فرماندهان به اقدامات وابتکارات خود - حتی در سخت ترین و خطرناک ترین مراحل جنگ - اطمینان دارند و توفیق طلبی و پیشرفت، به گونه ای در وجود آنان نهفته است که نهایت توان و تلاش خود را برای رسیدن به اهدافشان انجام می دهند.

دیوید مک کلی لند روانشناس معروف معتقد است که انگیزه توفیق طلبی در افراد محرکی است که شخص را وادار میکند تا نهایت توان وتلاش خود را برای نیل به اهداف موردنظر به عمل آورد و در این صورت است که حد متعادلی از مخاطره را می پذیرد و از انجام کارش لذت می برد؛ همچنین وی افرادی را که دارای انگیزه توفیق طلبی و پیشرفت بالایی هستند، واجد چهار تعیینه کلی می داند:1-خطر پذیری متوسط 2-احتیاج به بازخورد فوری و مهم دانستن نتیجه عمل خود 3-رضایت از انجام کار و قبول مسئولیت 4-شیفته کار خود بودن.

منبع: میزان