خبرنگاران دسترنج هنرمند ایرانی به کام خریداران اروپایی - مجله سامی

با ما سفر کنید و با قیمت تور اروپا بهار 1400 از قاره سبز دیدن کنید و با دریافت خدمات ویزای شینگن از گردش به دور اروپا لذت ببرید.

آشنایی من با استاد رحیم که در محله ما به استاد رحیم ده ست گه وره (عظیم دست) مشهور است به چندین سال قبل برمی گردد که هر بار که از جلوی کارگاه نجاری وی عبور می کردم از اینکه در این عصر آهنی و رواج انواع فلزات دیگر، درب و پنجره های این کارگاه از جنس چوب هنوز هم خریدارنی داشت تعجب می کردم.

در کنار سختی کار نجاری، حضور تنه های عظیم و کوچک درختان، گونی های پر شده از خاک اره و صدای اره برقی که با حرکت دورانی خود لایه های چوب را از هم جدا می کرد در این چند سال تمام ذهنیتی بود که از کارگاه نجاری استاد رحیم داشتم و هرگز به این کارگاه نجاری نرفته بودم.

اما چند روز پیش برای خرید چند قطعه چوب برای کاردستی پسرم وارد کارگاه شدم و از لابلای تنه های درخت و گرد و خاکی که روی پنجره های کارگاه نشسته بود استاد رحیم را از دور دیدم و با دستانش اشاره نمود که داخل کارگاه شوم.

در مقابل در ورودی یک قطعه چوب به صورت مانع گذاشته بود، که به خاطر بیماری کرونا مشتریان وارد کارگاه نشوند، نگاهی به استاد رحیم کردم دوباره اشاره نمود و گفت که داخل شوم.

داخل کارگاه نیز مانند بیرون آن از تنه های درختان و چوب هایی در اندازه های مختلف پر شده بود و در چند جای دیگر نیز دستگاه های برش، رنده و اره قرار داشت که از نزدیکی آنها، باریک راهی برای تردد باقی مانده بود.

استاد رحیم در گوشه پایینی کارگاه ایستاده بود و در دستانش جعبه ای چوبی کوچکی قرار داشت که ناخوداگاه توجه انسان را به خودش جلب می کرد و رنگ مایل به تیره داشت.

قسمت بیرونی این جعبه صفحه شطرنج مبت کاری شده ای بود و از وسط به 2 قسمت مساوی تقسیم می شد، قسمت رویه آن نیز که 2 قسمت مجزا داشت در انتهای 2 طرف نیم دایره های نصب شده بود.

پس از سلام و احوال پرسی و قبل از اینکه از استاد رحیم بخواهد چند قطعه چوبی را که برای کاردستی لازم دارم بمن بدهد از روی حس کنجکاوی از سازه چوبی که در دست داشت پرسیدم.

استاد رحیم گفت: این وسیله یک نوع بازی مفرح به نام تخته نرد است که یکی از مشهورترین صنایع دستی چوبی بوده و در سطح جهان به نام تخته نرد ایرانی شهرت دارد و از جنس چوب گردو ساخته شده است.

به خاطر جذابیت خاصی که تخته نرد استاد رحیم داشت خواستم کمی بیشتر در مورد وسیله ای که ساخته است بیشتر بدانم.

وی افزود: این تخته نرد از جنس گردوی مرغوب ساخته شده و برای ساخت آن حدود 10 روز مستمر کار نموده ام به طوری که لایه های چوب را به گونه ای برش داده ام که از هر طرف قرینه هم باشند و پس از برش آنها را رنده و سپس صیقل دادم.

وی گفت: تکه های چوب صیقلی داده شده را با استفاده از چسپ به هم متصل کردم و سپس برای نمایان شدن خطوط آن و زیبایی بیشتر آن را محلول مخصوص لاک و الکل جلا می دهم و سرانجام کار به این شکل در می آید.

وی در مورد قیمت این وسیله نیز گفت: با توجه به ظریف کاری های اجرا شده روی این تخته نرد و جنس مرغوب چوب آن، در حدود 50 میلیون ریال قیمت آن است البته این تخته نرد را برای یکی از مشتریانم در یکی از کشورهای اروپایی درست کردم.

خریدار چنین اثری که از مرغوبیت بالایی برخوردار است بیشتر کشورهای اروپایی هستند و کمتر کسی در اینجا حاضر می گردد چنین مبلغ را برای یک تخته نرد بپردازد

در حالی که نگاهم را به تخته نرد استاد رحیم دوخته بودم از مشتریانش سوال پرسیدم که در جواب استاد رحیم گفت: خریدار چنین اثری که از مرغوبیت و قیمت بالایی برخوردار است بیشتر کشورهای اروپایی هستند و کمتر کسی در اینجا حاضر می گردد چنین مبلغ را برای یک تخته نرد بپردازد.

وی اضافه نمود: درکنار کار نجاری هر ماه سه تا چهار تخته نرد را با این کیفیت درست می کنم و بیشتر سفارش هایی که دارم از کشورهای اروپایی است و هر تخته نردی که می سازم حداقل می توان 20 سال از آن استفاده کرد.

وی اطهار داشت: با استفاده از اینترنت و فضای مجازی عکس و یا فیلم آثارم را برای مشتریانم می فرستم و آنان نیز هر طرحی که لازم داشته باشند انتخاب می نمایند.

وی در حالیکه مشغول آماده کردن تخته نرد برای بسته بندی کردن و ارسال آن با استفاده از پست به مقصد اروپا بود اجازه داد من هم آن را لمس کنم و با استفاده از دوربین عکاسی که این روزها اغلب به همراه دارم، چند عکس نیز از آن بگیرم و برای تهیه گزارشی از آن استفاده کنم.

استاد رحیم اضافه نمود: این روزها صنایع چوبی در بین مردم ما صندلی خود را از دست داده و مردم به جای این صنایع چوبی از مواد فلزی و پلاستیکی استفاده می نمایند.

روی میز کار استاد رحیم چندین قطعه چوبی دیگر از جمله قاب عکس، عصا و ابزار کار از جمله سوهان، مته، اره، چکش نیز دیده می شد اما یک تکه چوب مکعبی نیز که از 2 سمت دارای ورودی بود دیده می شد که ابداع خود استاد رحیم بود؛ این وسیله در واقع پایه گوشی تلفن همراه بود و وقتی گوشی تلفن را روی آن قرار می دادی صدا گوشی را چندین برابر می کرد که امروزه می تواند در هر منزل و یا محل کاری کاربرد داشته باشد.

استاد رحیم متولد سال 1351 شهر مهاباد است که تنها تا مقطع ابتدایی ادامه تحصیل داده و از سال 1364 برای نخستین بار به عنوان شاگر در مغازه استاد حسین نجار به این حرفه روی آورده و تا به امروز نزدیک به 35 سال است در این حرفه فعالیت می نماید.

وی هنگام کارکردن در کارگاه نجاری یکی از انگشتانش را هم از دست داده اما با این وجود هم همچنان یکی از چیره دست ترین استادان نجاری در مهاباد به شمار می آید و در این روزها که هنرمندان هم به خاطر شیوع کرونا و هم به خاطر تغییر سلیقه مردم مورد بی مهری قرار گرفته اند ضروری است مسوولان نگاه و حمایت خود را از آنها برندارند.

هنرمندانی مانند استاد رحیم در جامعه ما کم نیستند اما با توجه به اینکه در گم نامی قرار دارند و نهادی نیست که از آنان در زمینه فراوری و فروش آثارشان حمایت نمایند، در جامعه ما شناخته شده نیستند و حاصل دسترنج آنان در مقابل مبلغ اندکی در بازارهای خارجی و داخلی به تارج می رود.

تخته نرد از بازی های فکری و متکی به برنامه ریزی، روش، شمارش و شانس است در این بازی 2 نفره، طرفین مهره های خود را بر اساس 2 عددی که بر روی تاس نقش می بندد در جهت حرکت عقربه های ساعت یا خلاف آن حرکت می دهند و درآخر از صفحهٔ بازی خارج می سازند، در سرانجام بازیکنی برنده خواهد بود که زودتر همهٔ مهره های خود را از زمین بازی خارج کند.