تاثیر صدای طبیعت بر بیمارانی که در کما به سر می برند - مجله سامی

به گزارش خبرنگاران، آسیب های تروماتیک مغزی موجب بروز تغییرات جسمی و عقلی، احساسی، اجتماعی و شغلی در فرد می شوند. بر اساس تخمین ها، سالانه یک و نیم میلیون نفر به دلیل ضربات مغزی می میرند و میلیون ها نفر نیز بعد از آسیب تروماتیک مغزی به درمان های اورژانسی احتیاج پیدا می نمایند. در بین عوامل مرگ ومیر در ایران صدمات مغزی در رتبه دوم است و ایران در زمینه بروز سوانح و تصادفات در زمره نخستین کشورهای دنیا واقع شده است. در سال های اخیر به دلیل ارتقای روش های تشخیصی احیا و مدیریت بالینی، میزان مرگ به دنبال صدمات شدید سر کاهش فراوانی یافته است، اما این پیشرفت ها بازگشت بیماران به شرایط قبل از آسیب را تضمین نمی کند.

کما به گفته متخصصان، از عوارض آسیب تروماتیک مغزی است که عمیق ترین حالت بیهوشی به حساب می آید. هر چه طول مدت کما بیشتر باشد، احتمال بازگشت بیماران به شرایط قبل از آسیب کاهش می یابد، بر همین اساس مراقبت های پرستاری شایسته از این بیماران از اصول ضروری بهبود آنان محسوب می گردد. بیماران دچار کمای تروماتیک در مقایسه با سایر بیماران به مراقبت جامع تری احتیاج دارند، چراکه اگر طی 4 تا 6 هفته بیدار نشوند، وارد مرحله نباتی می شوند. بر این اساس بازتوانی بالینی آنان باید بلافاصله بعد از آسیب در عرض 72 ساعت آغاز گردد و با استفاده از تحریکات حسی هدفمند، ادامه یابد.

محققان کشور در راستای بهبود شرایط چنین بیمارانی و تحت شیوه های موسوم به طب مکمل، سعی نموده اند در یک مطالعه پژوهشی و با استفاده از حس شنوایی بیماران، تحریکات مورد نظر را روی آن ها اعمال نمایند.

در این تحقیق که توسط پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران صورت گرفته است، تأثیر صدای طبیعت بر سطح هوشیاری و شرایط فیزیولوژیک بیماران دچار کما مورد آنالیز واقع شده است.

این تحقیق، روی 60 بیمار دچار کمای تروماتیک در بیمارستان های شهدای هفتم تیر تهران و امام حسین (ع) شاهرود انجام شد و در آن، برای بیماران، صدای طبیعت برای مدت دو هفته به صورت روزی دو بار و در هر نوبت برای 30 دقیقه پخش شد.

نتایج این اقدامات نشان داد که صدای طبیعت موجب افزایش سطح هوشیاری و کاهش زمان کما و کاهش فوری و کوتاه مدت شاخص های فیزیولوژیک بیماران می گردد.

به گفته طاهره نجفی، پژوهشگر گروه آموزشی مراقبت های ویژه و تکنولوژی گردش خون دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران و همکارانش، تعداد بیمارانی که با استفاده از این روش به هوشیاری کامل رسیدند، به طور معنی داری بالا بود. در ضمنً بلافاصله بعد از مداخله فوق، میانگین نبض، فشارخون سیستول و فشار متوسط شریانی در بیماران پایین آمد.

این محققان می گویند: افزایش سطح هوشیاری به عنوان شاخصی از بهبود سیر بیماری در بیماران بدحال به خصوص به دنبال ضایعات مغزی مطرح می گردد. بر این اساس هر نوع مراقبت و مداخله ای که منجر به افزایش سطح هوشیاری این بیماران گردد می تواند پیش آگهی بیماری را ارتقا دهد. یافته های این پژوهش نیز بیانگر تأثیر فوری مداخله پخش صدای طبیعت بر شاخص های فیزیولوژیک است، هرچند با گذشت زمان تأثیر این مداخله از بین می رود، بنابراین احتیاج است این کار با فاصله کم برای بیماران انجام گردد.

بر اساس اطلاعات به دست آمده از این تحقیق جالب که در فصل نامه طب مکمل منتشر شده اند، می توان از صدای طبیعت به عنوان روشی آسان و کم هزینه در افزایش سطح هوشیاری هرچه سریع تر بیماران دچار کمای تروماتیک در بخش مراقبت های ویژه بهره برد.

نجفی و همکارانش در خاتمه اشاره نموده اند: در این راستا، می توان به پرستاران و حتی اعضای خانواده بیمار در فراهم کردن تحریک حسی هدفمند با استفاده از صدای طبیعت آموزش داد. همچنین پیشنهاد می گردد مسئولان مراکز درمانی زیربناهای لازم ازجمله تجهیزات اجرای مداخله برای بیماران دچار کمای تروماتیک در بخش های بیمارستانی را فراهم نمایند.