فراوری شاخ مصنوعی، راهکاری برای نجات کرگدن ها - مجله سامی

دانشمندان در کوشش برای نجات کرگدن های در معرض خطر انقراض، پیروز به ساخت شاخ مصنوعی کرگدن با استفاده از موی دم اسب شده اند و امیدوار هستند که روش آن ها الگویی برای فراوری شاخ های مصنوعی باورپذیری گردد که در نهایت بازار را اشباع کند، همان بازاری که جمعیت کرگدن های وحشی را به اندازه قابل توجهی کاهش داده است. در طب چینی اعتقاد بر این است که شاخ کرگدن فواید زیادی دارد. افزایش تقاضا برای شاخ کرگدن باعث تداوم شکار غیرقانونی این حیوانات و به تبع آن ایجاد اثرات مخرب بر جمعیت محدود به جای مانده آن ها در حیات وحش می گردد.

پژوهش نو دانشمندان با هدف گیج کردن مشتری و متعاقباً کاهش تقاضا برای شاخ های طبیعی کرگدن اجرا شده است؛ به این ترتیب که با عرضه کپی بسیار مقرون به صرفه تر این شاخ ها بتوانند در بازار نفوذ نموده و آن را اشباع نمایند.

شاخ کرگدن اصلاً مشابه شاخ گاو نیست، هرچند که بعضی از مواد تشکیل دهنده آن ها مشابه یکدیگر هستند. شاخ این حیوان در واقع دسته مویی است که رشد می نماید، به هم فشرده می گردد و با ترشحات غدد چربی روی بینی کرگدن به هم می چسبد.

دانشمندان برای اثبات این موضوع، موهای دم اسب را که از خانواده نزدیک کردگدن به شمار میرود، به شکل یک دسته درآوردند و سپس آن ها را با ماده ای خاص از ابریشم اصلاح شده به یکدیگر چسباندند تا شبیه به بخش کلاژنی شاخ واقعی گردد. این روش به آن ها امکان شکل دهی به ساختارهای نمونه ای را داد که از نظر ظاهری، حس و خاصیت شبیه به شاخ کرگدن واقعی بودند. مطالعات تحلیلی حاکی از وجود شباهت هایی بین شاخ مصنوعی و طبیعی از نظر ترکیب و خصوصیات بوده اند. پروفسور فریتز ولزاث (Fritz Vollrath)، از بخش جانورشناسی دانشگاه آکسفورد و از نویسندگان این پژوهش، می گوید:

با توجه به پژوهشی که انجام دادیم، ساخت موادی شاخ مانند با الهام از مدل واقعی، تقریبا مقرون به صرفه و آسان است. ما کار توسعه بیشتر این فناوری را به دیگران واگذار می کنیم با این امید که ضمن ایجاد سردرگمی در تجارت شاخ کرگدن، قیمت ها را کاهش دهد و در عینِ حال به حفاظت از این حیوانات یاری کند.

بقای کرگدن ها به واسطه تجارت شاخ آن ها به شدت چالش برانگیز شده است و سایر جایگزین های شاخ کرگدن با این امید توسعه می یابند تا تقاضا برای این کالای پرطرفدار و البته ممنوع را کاهش دهند. به باور نویسندگان پژوهش مذکور، خیلی مهم است که جایگزین های احتمالی نه تنها از نظر ترکیب شیمیایی و ساختار مشابه اصل آن باشند، بلکه بتوان به سادگی آن ها را فراوری کرد. این طور به نظر می رسد که با موهای دم اسب که با پرنماینده ای بر پایه ابریشم به هم چسبیده اند، شرایط فراوری چنین جایگزینی محقق شده است. ضمناً، از این بیوکامپوزیت می توان به راحتی یک کپی از شاخ کرگدن ساخت، به طوری که با برش و صیقل دادن آن به وضوح تعیین است که ریزساختارش شباهت چشمگیری به شاخ واقعی دارد.